Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің (Әлеуметтік кодекс) 248-бабының 9-тармағына сәйкес агенттер ұсталған (есептелген) міндетті зейнетақы жарналарын (МЗЖ), жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын (ЖМЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын (МКЗЖ) «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-ға (Мемлекеттік корпорация) аударады. Мемлекеттік корпорация өз кезегінде БЖЗҚ-ға аударады. Өз кезегінде БЖЗҚ келіп түскен төлем тапсырмаларына сай салымшылардың жеке зейнетақы шотында деректерді көрсетеді.

МЗЖ аудару кезінде қателер анықталған жағдайда МЗЖ салымшыларының, агенттердің және БЖЗҚ-ның іс-қимылы №525 Қағидада  айқындалған. №525 Қағиданың 17-тармағына сай МЗЖ салымшысы зейнетақы төлемдерін немесе жеке зейнетақы шоттарындағы зейнетақы жинақтарының сомалары туралы мәліметтерді алу кезінде төленген МЗЖ-ның және (немесе) өсімпұлдың жекелеген сомалары жоқ екенін анықтаған кезде тиісті мәліметтерді алу және жол берілген қателерді түзету шараларын қабылдау үшін агентке қателердің анықталғаны және БЖЗҚ-ға немесе Мемлекеттік корпорацияға МЗЖ-ның (немесе) өсiмпұлдың аударылғаны туралы кез келген уақыттағы төлем құжаттарының көшірмелерін және жеке тұлғалардың жеке өзіне қатысты төлем құжаттарына қоса берілген тізімдерінен үзінді көшірмелерді өзіне беру туралы жазбаша өтініш береді.

Әлеуметтік кодекстің 248-бабының 11-тармағына сай Әлеуметтік кодекстің 256-бабының 1-тармағына сәйкес есепке жазылған міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын және (немесе) өсімпұлдарды төлеудің толық және уақтылы жүзеге асырылуын бақылауды 248-баптың 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген адамдардың МЗЖ төлеуін қоспағанда, мемлекеттік кіріс органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыратынын қосымша хабарлаймыз.
Осы баяндалғанның негізінде агентке, яғни жұмыс берушіге немесе ұйымның тіркелген жері бойынша мемлекеттік кірістер органдарына жүгінуге кеңес береміз. 

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің (Әлеуметтік кодекс) 248-бабының 1-тармағына сәйкес БЖЗҚ-ға міндетті зейнетақы жарналарын (МЗЖ), жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын (ЖМЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын (МКЗЖ) агенттер Әлеуметтік кодексте айқындалатын мөлшерлемелер бойынша төлеуге тиіс.

Әлеуметтік кодекстің 1-бабы 1-тармағының 119) тармақшасына сай МЗЖ, ЖМЗЖ, МКЗЖ, ерікті зейнетақы жарналарын (ЕЗЖ) төлеу жөніндегі агент (бұдан әрі – агент) – Қазақстан Республикасындағы қызметін шетелдік заңды тұлғалардың тұрақты мекемесі, филиалдары, өкілдіктері арқылы жүзеге асыратын шетелдік заңды тұлғаны қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ЕЗЖ есептейтін, ұстап қалатын (есепке жазатын) және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударатын жеке немесе заңды тұлға.

Бұл ретте Әлеуметтік кодекстің 248-бабының 4-тармағына сәйкес БЖЗҚ-ға МЗЖ төлеуді:

1) дара кәсіпкерлер, оның ішінде шаруа және фермер қожалығының басшылары, олардың он сегіз жасқа толған мүшелері, сондай-ақ жеке практикамен айналысатын адамдар, өз пайдасына;

2) нысанасы жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) болып табылатын, салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғалармен жасасқан азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар бойынша кірістер алатын, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалар;

3) Қазақстан Республикасындағы халықаралық ұйымдардың өкілдіктерінде, Қазақстан Республикасында аккредиттелген шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінде және консулдық мекемелерінде жұмыс істейтін, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жеке тұлғалар өздері дербес жүзеге асырады. МЗЖ-ның ұсталған (есептелген) зейнетақы жарналарын агенттер «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-ға (Мемлекеттік корпорация) аударады. Мемлекеттік корпорация өз кезегінде БЖЗҚ-ға аударады.

Сондай-ақ жеке зейнетақы шотын ЕЗЖ есебінен дербес толықтыруға болады. Әлеуметтік кодекстің 1-бабы 1-тармағының 46) тармақшасына сай ЕЗЖ – ЕЗЖ салымшылары Қазақстан Республикасының заңнамасында және ЕЗЖ есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартта айқындалатын тәртіппен зейнетақы төлемдерін алушының пайдасына БЖЗҚ-ға және (немесе) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларына өз бастамасы бойынша салатын ақша және (немесе) депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым «Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аударатын кепілдік берілген депозит бойынша кепілді өтемнің талап етілмеген сомасы. 

Қазақстан Республикасының заңнамасында жыл сайынғы ақпараттандыруды жүргізу қажеттілігі туралы талаптар жоқ.

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің (бұдан әрі – Әлеуметтік кодекс) 35-бабының 2-тармағына сәйкес БЖЗҚ өз атына жеке зейнетақы шоты ашылған жеке тұлғаға осы Кодекстің 55-бабында көзделген ережелерді ескере отырып:

оның ішінде осы Кодекстің 262-бабы 5-тармағының ережелерін ескере отырып, оның сұрау салуы бойынша бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорында жеке зейнетақы шоты ашылған күннен бастап кез келген сұрау салынатын күнге зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы;

міндетті зейнетақы жарналары есебінен құралған зейнетақы жинақтарының біржолғы зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру үшін қолжетімді сомасы туралы;

міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары, ерікті зейнетақы жарналары есебінен құралған зейнетақы жинақтарының инвестициялық портфельді басқарушыға сенімгерлік басқаруға беру үшін қолжетімді сомасы туралы ақпаратты ақы алмай беруге міндетті.

БЖЗҚ-ның көрсетілген зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы ақпаратты беру тәсілі БЖЗҚ-ның ішкі құжаттарында айқындалады.

Сонымен, «БЖЗҚ» АҚ Директорлар кеңесінің 2023 жылғы «08» тамыздағы №2 хаттамасымен бекітілген «БЖЗҚ» АҚ Зейнетақы қағидаларының (бұдан әрі –Зейнетақы қағидалары) 18-тармағына сәйкес Зейнетақы қағидаларының 18-тармағына сәйкес БЖЗҚ-ға атына ЖЗШ ашылған жеке тұлғаның сұрау салуы бойынша зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы, атына ШЗШ ашылған жеке тұлғаның сұрау салуы бойынша ШЗШ жай-күйі туралы ақпарат беру тәсілдері:

1)   БЖЗҚ интернет-ресурсындағы және (немесе) «электрондық үкімет» веб-порталындағы жеке кабинет арқылы;

2)   БЖЗҚ-ға атына ЖЗШ және (немесе) ШЗШ ашылған жеке тұлға жеке жүгінген кезде қолына;

3)   БЖЗҚ ақпараттық жүйесінде көрсетілген мекенжайға электрондық пошта арқылы;

4)   пошта байланысы арқылы жүзеге асырылады.

Сондай-ақ, шоттардан үзінді көшірмелер БЖЗҚ интернет-ресурстарының жеке кабинеті және «электрондық үкімет» (сайтта және мобильді қосымшада) арқылы 24/7 түзімде қолжетімді.

БЖЗҚ-да жеке зейнетақы шотын (ЖЗШ) ашқанға дейінгі кезеңге қалыптастырылған шоттан (шоттардан) үзінді көшірме ҚР ҰБ 24.09.2013 ж. № 356 қаулысымен бекітілген «БЖЗҚ» АҚ-да зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттар бойынша жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтері мен міндеттемелерін қабылдау-өткізу кестесі (Кесте) аясында БЖЗҚ-ға жабылған ЖЗШ бойынша мәліметтерді берген «соңғы» жинақтаушы зейнетақы қоры (ЖЗҚ) ұсынған зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы ақпаратты қамтиды. 

Қажет болған жағдайда БЖЗҚ Кесте аясында ЖЗҚ-дан алынған жабық ЖЗШ-дан ақпарат бере алады. Ол үшін сұралған ақпарат пен қалыптастырылатын кезеңді көрсете отырып, enpf@enpf.kz электрондық пошта арқылы жазбаша сұрау салуды не тұрғылықты мекенжайыңыз бойынша БЖЗҚ бөлімшесіне жүгінуді ұсынамыз.

Құжат Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде ұсынылатын болады.

Егер Сіз зейнетақы жарналары бойынша бүкіл кезеңге арналған анықтама алғыңыз келсе, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамына (Мемлекеттік корпорация, бұрынғы – ХҚКО) жүгінуді ұсынамыз.

Мемлекеттік корпорациядан алынған айналым ведомосында барлық зейнетақы жарналары, төлем тапсырмасының нөмірі мен күні, сондай-ақ жұмыс берушінің атауы көрсетіледі.

Толық ақпарат алу үшін жеке басты куәландыратын құжатпен БЖЗҚ-ның кез келген бөлімшесіне жүгіне аласыз. 

БЖЗҚ филиалдарының орналасқан жері, жұмыс тәртібі мен түзімі туралы өзекті ақпаратпен www.enpf.kz веб-сайтындағы «Байланыстар» бөлімінде таныса аласыз.

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің 57-бабы 2-тармағына сай міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) салымшыларының, өздері үшін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ), ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) аударылған жеке тұлғалардың (зейнетақы төлемдерін алушылардың) жеке зейнетақы шоттарында МЗЖ, МКЗЖ және ЕЗЖ есебінен құралған зейнетақы жинақтарын есепке алу қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен бөлек-бөлек жүргізіледі.

Сәйкесінше, жеке зейнетақы шоттарын біріктіру қолданыстағы зейнетақы заңнамасында көзделмеген.

БЖЗҚ-да шоттарды жабу тәртібін реттейтін нормативтік құқықтық актілердің ережелерін ескере отырып:

жеке зейнетақы шоты (ЖЗШ) онда зейнетақы жинақтары болмаған жағдайда 1 (бір) ай өткеннен кейін жабылады;

шартты зейнетақы шоты (ШЗШ) онда қаражат болмаған жағдайда 1 (бір) ай өткеннен кейін жабылады;

нысаналы жинақтау шоты (НЖШ) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген БЖЗҚ міндеттемелері орындалған күннен бастап 1 (бір) ай өткен соң, сондай-ақ нысаналы талаптарға қатысушы немесе нысаналы жинақтарды алушы он сегіз жасқа толғанға дейін немесе толғаннан кейін Қазақстан Республикасының азаматтығы тоқтатылған және ол нысаналы жинақтар төлемі құқығынан айырылған кезде жабылады.

Міндетті зейнетақы жарналарын (08.01.2019 ж. бастап), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын (26.10.2021 ж. бастап), ерікті зейнетақы жарналарын (01.05.2021 ж. бастап) және жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын (01.01.2024 ж. бастап) есепке алу үшін БЖЗҚ-да зейнетақы шоттарын ашу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен зейнетақы жарналарын аудару кезінде БЖЗҚ-ға агенттер ұсынатын жеке тұлғалардың тізімдері негізінде өтінішсіз тәртіппен жүзеге асырылады. 

БЖЗҚ-да шоттың (шоттардың) бар екенін растайтын құжатты ұсыну қажет болған жағдайда, Сіз  «Қолданыстағы шоттың (шоттардың) бар екені туралы анықтаманы»: 

- www.enpf.kz web-сайтындағы немесе БЖЗҚ мобильді қосымшадағы «Жеке кабинет» («Қызметтер» бөлімі, «Анықтама алу» шағын бөлімі)

- БЖЗҚ-ның кез келген бөлімшесіне  жүгіну (жеке өзі не сенім білдірілген адам/заңды өкіл арқылы) арқылы ала аласыз.

Жұмыс тәртібі мен түзімі, сондай-ақ БЖЗҚ филиалдарының орналасқан жері туралы өзекті ақпаратпен www.enpf.kz web-сайтындағы «Байланыстар» бөлімінде танысуға болады.

Зейнетақы шотын тұрақты мониторингілеу үшін Қор сайтындағы немесе мобильді қосымшадағы жеке кабинет арқылы үзінді көшірме алу неғұрлым жедел және ыңғайлы болып табылады. 

Үзінді көшірмеде салымшыға қажетті барлық ақпарат беріледі. Атап айтқанда, жинақтардың жалпы көлемі, оның ішінде жарналар түрлері бойынша жинақталған қаражат сомасы жеке көрсетіледі.
Сондай-ақ, үзінді көшірмеден зейнетақы жарналарын қай ұйым, қандай уақытта аударғанын да білуге болады. 

Сондай-ақ, сұралған кезеңдегі инвестициялық кірістің мөлшерін көруге болады.

Жеке кабинетте зейнетақы шотының жай-күйіне қатысты ақпараттан басқа, өз деректемелеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу, шоттың болуы туралы анықтама алу, зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш беру сияқты қызметтерді пайдалануға мүмкіндік бар.

Сондай-ақ, болашақ зейнетақының болжамды мөлшерін есептеуге және болашақта алғыңыз келетін зейнетақы мөлшерін көрсете отырып, зейнетақы жоспарын құруға көмектесетін зейнетақы калькуляторы мен дербес зейнетақы жоспарын пайдалануға болады.

Зейнетақы шоттары туралы ақпаратты БЖЗҚ сайты арқылы ғана емес, egov.kz электрондық үкімет порталы немесе оның eGov mobile мобильді қосымшасы арқылы да алуға болады. Бұл мемлекеттік қызметтерді бірыңғай платформалар арқылы алуға дағдыланған азаматтар үшін ыңғайлы. 

Конфиденциалды деректерді қорғау мақсатында әзірлеуші түзімі іске қосылып тұрған кезде қосымшаға кіруге қауіпсіздік талаптарына сай тыйым салынады. Жұмысты жалғастыру үшін бұл түзімді құрылғы баптауларында өшіруді сұраймыз.

Пайдаланушылар қауіпсіздігі біздің басты басымдылығымыз болып қала береді.
Бұл мәселені шешу үшін телефон баптауларында әзірлеуші түзімін өшіру керек.

Біздің қосымша белсенді әзірлеуші түзімі, root-рұқсаты немесе модификацияланған жүйесі бар құрылғыларда жұмыс істемейді – бұл деректер қауіпсіздігі үшін қажет.

Егер сіздің баптауларыңызда әзірлеуші түзімі көрініп тұрмаса, онда төмендегілер болуы мүмкін:
• ол бұрын қосылған және жасырылған,
• арнайы микробағдарлама немесе root-рұқсат қолданылады,
• жүйе қауіпсіздіктің бейстандарт өлшемдерін анықтап отыр.

Не істеуге болады:
• Құрылғыны өшіріп, қайта іске қосыңыз.
• Баптаулардан іздеу арқылы «әзірлеуші түзімін» табуға тырысыңыз.
• Қажет кезде – зауыттық баптауларды қалпына келтіріңіз немесе микробағдарламаны ресмиге жаңартыңыз.

Әр салымшының enpf.kz сайтындағы немесе ұялы қосымшадағы жеке кабинетінде өзінің инвестициялық кірісін көруге мүмкіндігі бар. БЖЗҚ-ның зейнетақы активтерін инвестициялық басқару және олар орналастырылған қаржы құралдары туралы ақпарат Қордың ресми сайтындағы (www.enpf.kz) "Статистика және аналитика/ Зейнетақы активтерін инвестициялық басқару" бөлімінде жарияланып отырады.

Жеке табыс салығын (ЖТС) ұстап қалу кейінге қалдырылған кезде/ЖТС төлеу сәтінде бірден толық көлемде ұстап қалған кезде, БЗТ қолжетімді сомасын, Сіз Жеке тұлғаның кабинетінің басты бетінен көре аласыз.

Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде (Кодекс) өзінің немесе жұбайының (зайыбының) немесе жақын туыстарының тұрғын үй жағдайларын жақсарту (және) немесе емделу ақысын төлеу мақсатында БЗТ мынадай шарттардың бірі болған кезде:

1) егер МЗЖ салымшысының жеке зейнетақы шотындағы (ЖЗШ) МЗЖ есебінен жинақталған зейнетақы жинақтарының сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен әдістемеге сәйкес айқындалған зейнетақы жинақтарының ең төмен жеткіліктілік шегінен асса, жүргізіледі.

Бұл ретте МЗЖ есебінен қалыптастырылған БЗТ мөлшері:

уәкілетті оператордан электрондық хабарлама алған күні Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің сенімгерлік басқаруындағы МЗЖ салымшысының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары сомасы мен ЕЖШ арасындағы айырма сомасынан аспауы тиіс.

ЕЖШ ретінде республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын ең төменгі зейнетақы мөлшерінен төмен болмайтын ай сайынғы зейнетақыны қамтамасыз ету үшін қажетті, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен әдістемеге сәйкес анықталған, МЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының ең төмен мөлшері қарастырылады.

ЕЖШ жынысына қарамастан әрбір жас үшін жеке есептеледі. ЕЖШ мөлшерлерімен Сіз БЖЗҚ сайтында келесі сілтеме бойынша таныса аласыз: https://www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57499/:

2) егер Кодекстің 207-бабының 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген адамдардың зейнетақы мөлшері, сондай-ақ Кодекстің 207-бабының 4-тармағында көрсетілген адамдардың ай сайынғы қамтылым мөлшері Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен айқындалатын 40 пайыздан төмен емес деңгейде алушының орташа айлық кірісін алмастыру коэффициентін қамтамасыз еткен жағдайда, жүргізіледі. Орташа айлық кірісті алмастыру коэффициентін есептеу кезінде алушының зейнеткерлікке шығу күнінің алдындағы, бірақ республика бойынша орташа айлық кірістен аспайтын кірісі есепке алынады.

Бұл ретте Кодекстің 207-бабының 1, 2, 3 және 4-тармақтарында көрсетілген адамдар үшін БЗТ уәкілетті оператордан (бұдан әрі - УО) бастапқы электрондық хабарламаны алған күні Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы төлемдерін алушының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары мөлшерінің 50 пайызынан аспауы тиіс.

3) егер МЗЖ салымшысы сақтандыру ұйымымен зейнетақы аннуитеті шартын жасаған жағдайда, жүргізіледі;

4) егер МЗЖ салымшысы еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушы болған жағдайда, жүргізіледі.

Бұл ретте МЗЖ салымшысы сақтандыру ұйымымен зейнетақы аннуитеті шартын жасаған болса немесе ол еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушы болса, онда БЗТ мөлшері Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің сенімгерлік басқаруындағы алушының МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының мөлшерінен аспауы тиіс. БЗТ есептеу үшін мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен БЖЗҚ алатын келесі мәліметтер қолданылады:

-               жасы бойынша зейнетақы төлемдерін алушылар болып табылатын адамдар үшін – зейнетақы тағайындау күніне белгіленген мемлекеттік базалық зейнетақы төлемінің, жасы бойынша зейнетақы төлемінің мөлшері туралы мәліметтер қолданылады;

-               еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушылар болып табылатын адамдар үшін, отставкадағы судьялар үшін – көрсетілген адамдар санаттарына тиесілігі туралы мәліметтер қолданылады;

БЖЗҚ-ның www.enpf.kz сайтында және БЖЗҚ мобильді қосымшасында тұрғын үй жағдайларын жақсарту (және) немесе емделу ақысын төлеу мақсатында алып қоюға қолжетімді, МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомасы туралы ақпаратты онлайн түзімінде тексеру мүмкіндігі іске асырылды. Авторизациялаудың екі тәсілін қолдануға болады: ЖСН мен пароль енгізу не болмаса электрондық цифрлық қолтаңбаны (бұдан әрі – ЭЦҚ) қолдану керек. Сондай-ақ, мобильді құрылғыда бар болса, мобильді қосымшаға кезекті кіру кезінде Touch ID немесе Face ID қолдануға болады. Ыңғайлы болу үшін пайдаланушы қызмет көрсету тілін: қазақ немесе орыс тілін таңдай алады.

Сондай-ақ тұрғын үй жағдайларын жақсарту (және) немесе емделу ақысын төлеу мақсатында алып қоюға қолжетімді МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының сомасы туралы ақпаратты «электрондық үкімет» веб-порталында және мобильді қосымшасында тексеруге болады.

БЗТ алуға құқығы бар және тұрғын үй жағдайларын жақсарту (және) немесе емделу ақысын төлеу мақсатында МЗЖ есебінен зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалану туралы шешім қабылдаған МЗЖ салымшылары (зейнетақы төлемдерін алушылар) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған уәкілетті операторға (бұдан әрі - УО) УО-ның интернет-ресурсы арқылы ЭЦҚ-мен қол қоя отырып,  БЗТ алуға өтінішпен жүгіне алады.

БЖЗҚ мен УО электрондық ақпарат алмасу арқылы және тиісті өзара іс қимыл туралы келісімдер негізінде өзара іс-қимыл жасайды.

Қазіргі уақытта БЖЗҚ «Отбасы банк» Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-мен, «Қазақстан Халық банкі» АҚ-мен, «Altyn Bank» АҚ-мен, «Банк ЦентрКредит» АҚ-мен және «Фридом Банк Казахстан» АҚ-мен өзара іс-қимыл туралы келісім жасады.

МЗЖ салымшысы (зейнетақы төлемдерін алушы) өз өтінішінде БЗТ пайдалану мақсаттарын және нысаналы пайдалануға жіберілетін соманы көрсетеді. УО МЗЖ салымшыларының (зейнетақы төлемдерін алушылардың) өтініштерін қарайды және мақұлдау туралы шешім қабылдайды, БЖЗҚ-дан УО-да ашылған МЗЖ салымшыларының (зейнетақы төлемдерін алушылардың) арнайы шоттарына БЗТ аудару бойынша БЖЗҚ-мен өзара іс-қимыл жасайды, БЗТ-ның нысаналы пайдаланылуына мониторинг жүргізеді.

УО БЗТ-ға өтінішті қарастырып, мақұлдағаннан кейін 2 (екі) жұмыс күні ішінде БЖЗҚ-ға электрондық хабарлама жібереді.

УО-дан электрондық хабарлама алғаннан кейін БЖЗҚ 5 жұмыс күні ішінде МЗЖ салымшысының (зейнетақы төлемдерін алушының) БЗТ сомасын УО-ға аударады, ол өз кезегінде оны МЗЖ салымшысының (зейнетақы төлемдерін алушының) арнайы шотына аударады.

Осылайша, азаматтардың тұрғын үй жағдайларын жақсарту (және) немесе емделу ақысын төлеу мәселелері бойынша барлық өтініштері «бір терезе» қағидаты бойынша келіп түседі және оларды УО қарайды және азаматтар тарапынан БЖЗҚ-ға жеке өтініш жасау талап етілмейді. 

Енгізілген түзетулерге сәйкес, Отбасы банкіндегі депозитте жинақтау мерзімі 6 жылға дейін ұзартылды. Ол бұрын 3 жыл болған.

Бұдан басқа, артық зейнетақымен толықтырылған Отбасы банкіндегі депозитті жақын туыстарына табыстауға болады. Бұл жағдайда  одан әрі үшінші тұлғаларға беруіне жол берілмейді.

Тұрғын үй жағдайларын жақсарту үшін біржолғы зейнетақы төлемдерін пайдалану ережелеріне өзгерістер енгізу туралы бұйрық 2024 жылдың 29 шілдесінде күшіне енді.

Жеткілікті шектен асқан зейнетақы жинақтарын Отбасы банкіне депозитке аударып, 6 жыл ішінде тұрғын үй құнының 50%-ын; жинақтауға болады. Егер осы уақыт аяқталғанға дейін заем ресімделмесе, ақша БЖЗҚ-ға қайтарылады.

Енді артық зейнетақымен толықтырылған Отбасы банкіндегі депозитті жақын туыстарына (ерлі-зайыптылар, ата-аналар, балалар, оның ішінде асырап алынғандар, бала асырап алушылар, асырап алынғандар, аға және қарындас, оның ішінде бірге тумаған, аталар мен әжелер, немерелер) табыстауға болады.

Депозитті үшінші тұлғаларға табыстауға тыйым салынады!

БЗТ мөлшері зейнетақы жинақтарының сомасына байланысты және әр азамат үшін дербес есептеледі. ҚР Әлеуметтік кодексінің 224-бабына (4-тармақ) сай МЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарын пайдалану мүмкіндігіне жинақтары ең төменгі жеткіліктілік шегінен асатын салымшылар (жинағының жасына сәйкес ең төменгі жеткіліктілік шегінен асатын бөлігін пайдалана алады), зейнетақы мөлшері зейнетке дейінгі табысының кемінде 40% құрайтын зейнеткерлер (жинақтарының 50% дейін пайдалана алады), зейнетақы төлемдерін еңбек сіңірген жылдары үшін алушылар, сондай-ақ, зейнетақы аннуитеті шартын жасасқан салымшылар (өз жинақтарының 100% дейін пайдалана алады) ие.

Зейнет жасына жеткен зейнеткерлердің зейнетақы төлемдері зейнетке шыққанға дейін алған жалақысының кем дегенде 40%-ын құраған жағдайда, міндетті зейнетақы жарналары есебінен құралған өзінің жинаған жинағының 50%-ға дейінгі бөлігін тұрғын үй және емделуге пайдалана алады. Бұл коэффициент автоматты түрде есептеледі.

Пайдалануға болатын соманың бар-жоғын білу үшін www.enpf.kz сайтындағы немесе БЖЗҚ ұялы қосымшасындағы Жеке кабинетке кіру қажет. Басты бетте тұрғын үй жағдайын жақсарту және емделуге пайдалануға болатын сома мөлшері бірден көрсетіледі.

Зейнеткер БЖЗҚ қаражатын тек тұрмыс жағдайын жақсарту үшін ғана емес, жақын туысқанына да пайдалана алады. Бұл жағдайда ол өтінішке туыстық қатынасты растайтын құжаттарды (туу туралы куәлік/неке туралы куәлік) қоса беруі керек.

Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесі, ең алдымен, азаматтарды зейнетке шыққаннан кейін қамтамасыз етуге бағытталған. Азаматтардың зейнетақы жинақтары зейнетақы жарналары, сондай-ақ, зейнетақы активтері бойынша түскен инвестициялық кіріс есебінен қалыптастырылады. Осылайша болашақ зейнетақы көлеміне жарналардың жүйелілігі мен мөлшері, сондай-ақ, зейнетақы активтерінің инвестициялық кірісі әсер етеді.

БЖЗҚ-дан ең төменгі жеткіліктілік шегінен (ТЖШ) асатын зейнетақы жинақтарын алу болашақ зейнетақы төлемдері мөлшерінің азаюына себеп болады. Сондықтан жоғарыда атағандарды ескере отырып, зейнетақы қаражатын алу туралы шешім қабылдамас бұрын, зейнет жасына жеткенде қаншалықты көлемде зейнетақы алғыңыз келетінін шешіп, өзіңіз үшін маңызды басымдықтарды анықтап алғаныңыз жөн.

Естеріңізге сала кетейік, ең төменгі жеткіліктілік шегі (ТЖШ) - бұл ең төменгі зейнетақы мөлшерінен төмен емес (ең төменгі базалық зейнетақы төлемін ескере отырып) ай сайынғы төлемдерді қамтамасыз ету үшін қажетті зейнетақы жинақтарының ең төменгі мөлшері. Басқаша айтқанда, ең төменгі жеткіліктілік шегі - бұл салымшының зейнет жасына толған кезінде ең төменгі зейнетақы мөлшерінен кем емес деңгейдегі зейнетақы төлемдерін (мемлекеттік бюджеттен ең төменгі базалық зейнетақы төлемін ескере отырып) алуы үшін шотта қалуы тиіс ең төменгі көрсеткіш.

БЖЗҚ-дан міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен белгіленген кесте бойынша зейнетақы төлемдеріне келесі тұлғалардың құқығы бар:

- әйелдер 61 жасқа толғанда (жас бойынша бұл норма 2028 жылға дейін қолданыста болады, 2028 жылдан бастап 2031 жылға дейін әйелдердің зейнет жасы 63 жасқа толғанға дейін жыл сайын 0,5 жасқа артып отырады);

- ерлер 63 жасқа толғанда;

Бюджет қаражаты есебінен мемлекеттік зейнетақыны - базалық және ортақ зейнетақыны және БЖЗҚ-дан жинақтаушы зейнетақыны қамтыған, жасы бойынша зейнетақы төлемін тағайындау үшін жалпыға белгіленген зейнет жасына жеткен адамдар «Азаматтарға арналған Үкімет» Мемлекеттік корпорациясы (ХҚКО) бөлімшесіне бір өтінішпен және құжаттар топтамасымен жүгінсе, жеткілікті болмақ.

БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері өтініш берілген күннен бастап белгіленеді және зейнетақы жинақтары таусылғанға дейін жүзеге асырылады. Бұл ретте зейнетақы төлемін алуға өтініш берген күн зейнет жасына толған, МЗЖ салымшылары, МКЗЖ аударылған жеке тұлғалар үшін - Мемлекеттік корпорацияда алушының өтініші тіркелген күн. Бұл ретте, егер өтініш зейнет жасына толғаннан кейін тіркелген жағдайда, өтініш берген күн өтініштің тіркелген күні болып есептеледі; егер өтініш зейнет жасына жеткенге дейін тіркелген болса, өтініш берген күн зейнет жасына жеткен күн болып есептеледі.

БЖЗҚ зейнет жасына жеткен МЗЖ салымшыларының, МКЗЖ аударылған жеке тұлғалардың зейнетақы төлемдерінің сомасын - Мемлекеттік корпорация белгілеген зейнетақы төлемдерінің кестелеріне сәйкес Мемлекеттік корпорацияға аударады.

Мемлекеттік корпорация БЖЗҚ-дан алынған зейнетақы төлемдерінің сомаларын Мемлекеттік корпорация белгілеген зейнетақы төлемдері кестесіне сәйкес, бірақ БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін алу құқығы туындаған күнінен ерте болмайтын мерзімде алушылардың банктік шоттарына аударады.

Зейнетақы төлемдері жүзеге асырылатын бірінші жылы зейнетақы төлемдерінің жылдық сомасы зейнетақы жинақтары сомасының зейнетақы жинақтары төлемдерінің мөлшерлемесі -6,5 %  (зейнетақы жинақтарының сомасы * 6,5% / 12 = бірінші жылға ай сайынғы төлем мөлшері) көбейтіндісі ретінде есептеледі.

Бұл ретте зейнетақы төлемдері жүзеге асырылатын бірінші жылы ай сайынғы зейнетақы төлемінің есептелген мөлшерін төлеу республикалық бюджет туралы тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына белгіленген ең төмен күнкөріс деңгейінің кемінде 70 пайызы мөлшерінде жүзеге асырылады (2025 жылғы 01 қаңтардан бастап – 32 359,60 теңге = 70% * 46228,00).

Кейінгі жылдары зейнетақы төлемінің мөлшерін жыл сайын зейнетақы төлемдерін индекстеу мөлшерлемесіне 5%-ға ұлғайту жолымен айқындалады.

Егер кезекті зейнетақы төлемі жүзеге асырылғаннан кейін ЖЗШ-дағы зейнетақы жинақтарының қалдығы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төмен күнкөріс деңгейінің 70 пайызынан аз соманы құрайтын болса, бұл қалдық алушыға БЖЗҚ-дан бір рет төленеді (2025 жылы– 753 252,00 теңге = 12 * 62 771).

БЖЗҚ-дан міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен белгіленген кесте бойынша зейнетақы төлемдеріне мүгедектігі мерзімсіз белгіленген бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдардың құқығы бар.

Мүгедектігі мерзімсіз белгіленген бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар БЖЗҚ бөлімшесіне немесе электрондық цифрлық қолтаңба болған жағдайда БЖЗҚ-ның сайтындағы жеке кабинет арқылы өтінішпен жүгінуі тиіс. Жеке кабинетте «Қызметтер» - «Зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш беру» бөлімін таңдау қажет. Өтініш жасалған күн БЖЗҚ-да құжаттарды қабылдау не түсу күні болып есептеледі.

Сонымен қатар, мерзімсіз белгіленген бірінші немесе екінші топтағы мүгедектікке байланысты зейнетақы төлемдерін алуға өтініш берген кезде өтінішке QR-кодтың көмегімен қол қоюға болады.

Бұл үшін enpf.kz сайтындағы Жеке кабинетке кіру керек, сол жерде көрсетілген қызметтерді таңдау кезінде «QR-мен қол қою» батырмасы қосылған. Аталған қол қою тәсілі eGov mobilе қосымшасымен интеграциялау негізінде іске асырылып отыр, сондықтан пайдаланушы бұл қосымшаны өз ұялы телефонына орнатып, авторизациялануы керек. «QR-мен қол қою» батырмасын басқаннан кейін БЖЗҚ серверіне сілтеме беретін QR-код құрылады. Аталған QR-кодты eGov mobile мобильді қосымшасының көмегімен сканерлеу керек, мобильді қосымшаның жоғарғы оң жақ бұрышында QR-кодтарды оқуға арналған белгіше бар.

QR-кодты сканерлегеннен кейін қол қойылатын құжатты көрсететін терезе ашылады. Әрі қарай, «Қол қою» батырмасын басып, пайдаланушы құжатқа қол қоюды аяқтауы керек. Нәтижесінде «Қол қою сәтті аяқталды» деген хабарлама шығуы керек: зейнетақы төлемін тағайындау туралы өтінішті «Менің өтініштерім» бөлімінен көруге болады. Сонымен қатар, БЖЗҚ-ға өтінішті пошта арқылы немесе үшінші тұлға (сенім білдірілген адам /заңды өкіл) арқылы жіберуге болады.

БЖЗҚ-ға тапсыру тәсіліне қарай барлық қажетті құжаттардың өзекті тізбесі мына сілтеме бойынша қолжетімді: https://www.enpf.kz/kz/services/vyplaty/57494/

БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері өтініш берілген күннен бастап белгіленеді және зейнетақы жинақтары таусылғанға дейін жүзеге асырылады. Бұл ретте зейнетақы төлемін алуға өтініш берген күн болып, егер мүгедектік мерзімсіз болып белгіленсе, бірінші және екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар үшін - БЖЗҚ-да құжаттарды қабылдау не түсу күні есептеледі.

БЖЗҚ егер мүгедектік мерзімсіз болып белгіленсе, 1 және 2 топтағы мүгедектігі бар адамдар болып табылатын МЗЖ салымшыларының, МКЗЖ аударылған жеке тұлғалардың зейнетақы төлемдерінің сомасын – БЖЗҚ-да құжаттарды қабылдаған не түскен күннен бастап он жұмыс күні ішінде аударады.

Зейнетақы жинақтарының төлемдері тек зейнетақы төлемдерін алушының өзінің банктік шотына төленетінін назарда ұстаңыз.

Толығырақ ақпарат, оның ішінде қажетті құжаттардың тізімі БЖЗҚ-ның https://www.enpf.kz/kz/ сайтында ұсынылған.

Ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен зейнетақы төлемдерін алу құқығы БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар:

1) елу жасқа толған;

2) мүгедектігі бар адамдар болып табылатын;

3) егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасынан тыс жерге тұрақты тұруға кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға беріледі.

БЖЗҚ-да ЕЗЖ есебінен зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда, олар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мұраға қалдырылады.

ЕЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерінің мөлшері мен кезеңділігін зейнетақы төлемдерін алушы (бұдан әрі - алушы) БЖЗҚ зейнетақы қағидаларына сәйкес өз бетінше белгілейді.

Елу жасқа толған алушы не мүгедектігі бар адам БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдерін алу үшін жеке өзі жүгінген кезде БЖЗҚ-ға келесі құжаттарды ұсынады:

1) алушының жеке басын куәландыратын құжат (сәйкестендіру үшін):

2) алушының банктік шоты туралы мәліметтер.

Сондай-ақ, егер электрондық цифрлық қолтаңбаңыз болған жағдайда Сіз https://www.enpf.kz/kz/ интернет-ресурсында «Жеке кабинет», әрі қарай «Жеке тұлғаның кабинеті» бөлімінде, «Қызметтер», әрі қарай «Зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш беру» шағын бөлімінде зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш бере алатыныңызды хабарлаймыз.

БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері алушының жеке зейнетақы шотындағы сомалар шегінде:

- алушы белгілеген тәртіппен ай сайын, тоқсан сайын, жыл сайын немесе 50 жастан асқан адамдар мен мүгедектер үшін толық көлемде бір рет;

- Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерге тұрақты тұруға кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға толық көлемде бір рет жүзеге асырылады.

Зейнетақы төлемдері өтініш берілген күннен бастап белгіленеді және зейнетақы жинақтары таусылғанға дейін жүзеге асырылады.

Біздің филиалдарымыздың жұмыс тәртібі мен түзімі, сондай-ақ орналасқан жері туралы өзекті ақпаратпен Интернеттегі https://www.enpf.kz/kz/ web-сайтында, «Байланыстар», әрі қарай «Өңірлік желі» бөлімінде не болмаса келесі https://www.enpf.kz/kz/contacts/tsentralnyy-apparat/ сілтемесі бойынша танысуға болады.

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жері-не кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне (ҚР-дан тыс ТТЖ) кетумен байланысты БЖЗҚ-дан міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары және ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдерін алуға құқылы.

Зейнетақы жинақтары төлеміне берілетін құжаттар БЖЗҚ-ға келесі тәсілдердің бірімен ұсынылуы мүмкін:

- жеке өзі жүгінген кезде;

- пошталық байланыс арқылы;

- үшінші тұлға (сенім білдірілген тұлға) арқылы. Бұл ретте құжаттар сенім білдірілген тұлға БЖЗҚ кеңсесіне жеке өзі жүгінген кезде ғана қабылданады.

Өтініш нысанының қолданыстағы нысаны жарна түріне қарай, және әмбебап сенімхаттың үлгісі келесі сілтеме бойынша https://www.enpf.kz/kz/services/samples/ орналасқан. Өтінім нысаны валюта түріне байланысты

БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдеріне жіберілетін құжаттарды БЖЗҚ-ның «Төлемге құжаттарды алдын ала тексеру» онлайн қызметін пайдалана отырып келесі сілтеме бойынша: https://www.enpf.kz/kz/elektronnye-servisy/checkdoc.php алдын ала тексеруге болады.

Назар аударыңыз:

Құжаттарды алған кезде БЖЗҚ өтініш жасаған шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куәландыратын құжаттарының не шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатының не Қазақстан Республикасының уәкілетті органы берген, азаматтығы жоқ адамның куәлігінің болуы және оның жарамдылығы туралы Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының ақпараттық жүйелерінен (ЖТ МДҚ) мәліметтерді сұратады.

Өтініш берген шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның Қазақстан Республикасынан тыс жерге тұрақты тұруға кетуіне не шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсатының күшінің жойылуына байланысты не болмаса Қазақстан Республикасы азаматтығын жоғалтуға, Қазақстан Республикасы азаматтығынан шығуға байланысты Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің не шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатының не Қазақстан Республикасының уәкілетті органы берген азаматтығы жоқ адамның куәлігінің жарамсыздығы туралы мәліметтер алынған жағдайда БЖЗҚ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген құжаттардың БЖЗҚ-ға қабылданған не түскен күнінен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде зейнетақы төлемін жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің не шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхатының не Қазақстан Республикасының уәкілетті органы берген азаматтығы жоқ адамның куәлігінің бар екендігі және жарамдылығы туралы мәліметтер алынған жағдайда БЖЗҚ салымшы жүгінген күні БЖЗҚ-ның ішкі құжаттарымен айқындалған нысан бойынша құжаттарды қабылдаудан бас тарту туралы қолхат бере отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген құжаттарды алған сәттен бастап он жұмыс күні ішінде алушыға бас тарту себебін көрсете отырып, хабарлама жіберу арқылы құжаттарды қабылдаудан не өтінішті орындаудан бас тартады.

Зейнетақы жинақтары алушының өзінің банктік шотына ғана, оның ішінде әрекетке қабілетсіз / әрекетке қабілеті шектеулі, кәмелетке толған адам зейнетақы төлемдерін алушы болған жағдайда ғана төленеді. Заңды өкілдің (қорғаншының/қамқоршының), сондай-ақ сенім білдірілген өкілдің банктік шотына зейнетақы жинақтарын төлеуге жол берілмейді.

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің 326-бабының ережелеріне сәйкес БЖЗҚ жүзеге асыратын зейнетақы төлемдері салық салуға жататын зейнетақы төлемдері түріндегі табысқа жатады.

БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдеріне салық салу кезінде жеке табыс салығын ұстау тәртібі туралы толық ақпарат «Қызметтер» - «Зейнетақы жарналары мен төлемдеріне салық салу» бөлімінде орналастырылған.

Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасынан тыс тұрақты тұру жеріне кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға зейнетақы төлемдері белгіленген құжаттар БЖЗҚ-ға қабылданған не келіп түскен күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде бір рет төленеді.

Қазақстан Республикасының «Жеке басты куәландыратын құжаттар туралы» Заңының 1-бабының 13) тармақшасына сай шетелдік паспорт – шетелдіктің жеке басын куәландыратын құжат. Тиісінше, егер сенім білдірілген тұлға шетелдік болса, онда БЖЗҚ-ға шетелдік паспортты ұсыну қажет (шетелдіктің, оның ішінде Ресей Федерациясы азаматының ішкі паспорты қарастырылмайды).

Егер тұрғылықты мемлекетте шетелдік паспорттардың және өзге де құжаттардың көшірмелеріне нотариаттық куәландыру жүргізілмесе, растайтын құжат (құжаттың көшірмесін куәландырудан бас тарту туралы нотариустың қаулысы не осы деректі растайтын уәкілетті мемлекеттік органның анықтамасы, не басқа құжат) ұсынылуы тиіс. Зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтінішке шетелдік паспорттың нотариат куәландырған көшірмесі талап етілетін барлық жағдайларда, егер нотариустың куәландыру жазбасында: «Көшірмелердің түпнұсқамен дәлдігін куәландырамын» деген сөздері болған жағдайда, негізгі деректемелері, сондай-ақ жеке басты куәландыратын құжаттың нөмірі, берілген күні және берген органы,  қолданылу мерзімі көрсетілген беттері бар шетелдік паспорттың нотариат куәландырған көшірмесін ұсынуға жол беріледі. Шетелдік паспорттан алынған нотариат куәландырған үзінді көшірме қарастырылмайды.

Егер БЖЗҚ-ға ұсынылған құжаттарды, оның ішінде БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар және Қазақстан Республикасынан тыс жерде қайтыс болған адамның қайтыс болуы туралы куәлікті, мұрагерлік құқығы туралы куәлікті шетелдік ұйымдар мен мекемелер берген жағдайда, сондай-ақ құжаттың көшірмесінің дұрыстығын түпнұсқамен куәландыру, алушының өтініштегі қолының түпнұсқалығын, сенімхатты куәландыру бөлігінде нотариаттық іс-әрекеттер шет мемлекетте жүргізілген жағдайда көрсетілген құжаттар, сондай-ақ куәландырушы жазбалар мен олардың мемлекеттік немесе орыс тіліндегі аудармалары «Құжаттарды заңдастыру» мемлекеттік қызмет көрсету тәртібін реттейтін құжаттарды заңдастыру қағидаларына немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған өзге де халықаралық шарттарға сәйкес заңдастырылуға жатады.

Шет тілінде жасалған, ұсынылатын құжаттарды мемлекеттік не орыс тіліне аудару қажет, оның ішінде қажет болған жағдайда шетелдік нотариус пен аудармашының барлық куәландырушы жазбаларын заңдастыру қажет.

Шетелдік паспортты алу кезінде алушының деректемелері өзгерген жағдайда, атап айтқанда: тегі, аты, бар болса - әкесінің аты өзгерген жағдайда құжаттар тізбесіне шетелдік құжаттарды ресімдеуге қойылатын талаптарды сақтай отырып ресімделген, негізгі деректемелердің өзгеру фактісін растайтын төмендегі құжаттардың бірінің түпнұсқасын не нотариат куәландырған көшірмесін қосымша ұсыну қажет:

- Қазақстан Республикасының уәкілетті органының анықтамасы;

- шет мемлекеттің уәкілетті органының анықтамасы;

- тегін/атын/әкесінің атын өзгерту туралы куәлік/анықтама;

- неке қию/бұзу туралы куәлік;

- деректемелердің өзгеру фактісін растайтын өзге де құжат.

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің міндетін атқарушының 2017 жылғы 6 желтоқсандағы №11-1-2/576 Бұйрығымен бекітілген Құжаттарды заңдастыру қағидасының 2-тармағына сәйкес құжаттарды заңдастыру құжаттарды басқа мемлекетте пайдалану мақсатында лауазымды адамның қолы мен құжаттардағы мөрдің түпнұсқалығын  анықтау және куәландыру болып табылады. Заңдастыру жазбасы құжаттың өзінде, ал құжатта орын болмаған жағдайда – құжатпен бекітіліп берілетін жеке парақта құжатты заңдастырған адамның мөрі мен қолы қойылып, жасалады.

1961 жылғы 5 қазандағы Гаага конвенциясына (Қазақстан Республикасы үшін 2001 жылғы 30 қаңтарда күшіне енген шетелдік ресми құжаттарды заңдастыру талабының күшін жоятын конвенция) қатысушы елдердің органдары мен лауазымды адамдарынан шығатын ресми құжаттар заңдастырылудан босатылады және алушының тұрақты тұратын елінде апостильдеуге жатады.

Апостильді (Гаага конвенциясына қосымша болып табылатын белгілі бір үлгідегі мөртабанды) құжат жасалған мемлекеттің құзыретті органы құжаттың өзінде немесе құжатпен бекітіліп берілетін жеке парақта қояды. Тиісті түрде толтырылған апостиль құжатқа қол қойған адамның қолтаңбасының түпнұсқалығын, сапасын және тиісті жағдайда осы құжатты бекіткен мөрдің немесе мөртабанның түпнұсқалығын куәландырады.

1993 жылғы 22-қаңтардағы Минск конвенциясына және 2002 жылғы 7 қазандағы Кишинев конвенциясына (Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы конвенция) қатысушы елдердің органдары мен лауазымды адамдарынан шығатын ресми құжаттар алушының тұрақты тұратын елінде апостиль қоюдан босатылады, бірақ мекемелер немесе олардың құзыреті шегінде (белгіленген нысан бойынша) арнайы уәкілетті тұлға куәландырады және Минск немесе  Кишинев конвенцияларына қатысушы елдің елтаңбалық мөрімен бекітіледі.

Егер органдар мен лауазымды адамдардан шығатын ресми құжаттарды Гаага не Минск немесе Кишинев конвенцияларына қатысушы елдердің тізбесіне кірмейтін шет мемлекет не Қазақстан Республикасымен Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы жасаған  шарттары бар елдер берген жағдайда, бұл құжаттар жоғарыда көрсетілген тәртіппен заңдастырылуы тиіс.

Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Заңының 10-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары жүйесiнде, ұйымдарында, меншiк нысанына қарамастан, статистикалық-есеп, қаржы және техникалық құжаттама жүргiзу мемлекеттiк тiлде және орыс тiлiнде қамтамасыз етiледi.

БЖЗҚ-ға келесі құжаттар: алушының нотариат куәландырған қолымен зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш/нотариат куәландырған сенімхат/шетелдік паспорттың/азаматтығы жоқ адамның куәлігінің және басқа да құжаттардың нотариат куәландырған көшірмесі ұсынылған жағдайда құжаттардың мемлекеттік не орыс тілдеріне аудармасы, оның ішінде алушының тұрғылықты мемлекетінде шет тілінде жасалған шетелдік нотариустың немесе өзге де уәкілетті тұлғаның және аудармашының барлық куәландырушы жазбаларының (оның ішінде нотариустың зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініште алушының қолының түпнұсқалығын куәландырғаны туралы) мемлекеттік не орыс тіліне аудармасы болуы қажет.

Бұл ретте, егер алушының тұрғылықты мемлекетінің заңнамасында өзгеше көзделмесе, аударма тігілуі (аударма жасалған құжатпен бірге бекітілуі) тиіс, ал құжаттардың тігілген немесе бекітілген орны нотариустың немесе өзге де уәкілетті тұлғаның мөрімен куәландырылуы тиіс. Сондай-ақ шетелдік нотариустың жасаған барлық нотариаттық іс-әрекеттері, оның ішінде алушының, аудармашының қолын куәландыру, құжаттардың көшірмелерінің дұрыстығын куәландыру, сенімхатты куәландыру кезінде жасалған іс-әрекеттер заңдастырылуға не апостильдеуге жатады.

Қазақстан Республикасының аумағында заңдастырылған не апостиль қойылған құжаттар аударылған жағдайда аудармашының қолы немесе нотариус немесе өзге уәкілетті тұлға жасаған аударманың дұрыстығы нотариалды куәландырылады.